راهبردهای ارتقای مؤلفه‌ درجه اقتدار در نظام حکمرانی آب کشور

نوع مقاله : مقاله

نویسنده

گروه گروه احیا مناطق خشک کوهستانی، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران

چکیده

بحران آب در بخش‌های مختلف ایران حکایت از آینده‌ای مبهم و پرچالش دارد که در آینده ادامه حیات و فعالیت در ایران را تهدید خواهد کرد. در کشور چندین دهه است که منابع آب به‌صورت بی‌رویه و ناپایدار مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد، با وجود آن که کمیابی آب و بحران خشک‌سالی در ایران مسئله تازه‌ای نیست، اما در عصر کنونی، پیامدهای ناشی از عدم دسترسی به آب کافی، اکثر مناطق را با تنش آبی مواجه کرده است که این تمام ماجرا نبوده و به تشخیص و گفته‌های کارشناسان این زمینه، سیاست‌گذاری نادرست در حکمرانی آب موجب شده که منابع موجود آبی به‌شکل نادرستی مورد بهره‌برداری قرار گیرند. لذا بسیاری از مشکلات موجود، به مسائل مرتبط با سیاست‌گذاری و الگوی نظام حکمرانی آب در کشور برمی‌گردد. ازاین‌رو در تحقیق حاضر تلاش شده است تا الگوی نظام حکمرانی آب کشور و برخی از شاخص‌های مؤثر در مؤلفه درجه اقتدار آن یعنی شاخص‌های مشارکت، مشروعیت و قانون‌مداری مورد بررسی قرار گرفته، و برخی از کاستی‌های نهادی نظام حکمرانی آب کشور بیان شوند.

کلیدواژه‌ها


اسفندیاری، انوش (1397). چارچوب مفهومی و تحلیلی اصلاح حکمرانی آب. اندیشکده تدبیر آب.

اسکندری، سروش طالبی و میرنظامی، سیدجلال‌الدین (1400). تکثرگرایی در حقوق آب. اندیشکده تدبیر آب. چاپ اول.

حسینی، احمد؛ اسفندیاری، انوش (1394). ارزیابی مقدماتی حکمرانی آب کشور، اندیشکده تدبیر.

سازمان برنامه و بودجه کشور (1399). سند ملی آمایش سرزمین، مطالعه بخش آب، امور برنامه‌ریزی، نظارت و آمایش سرزمین و محیط‌زیست.
سالاری، فاطمه. قربانی، مهدی. ملکیان، آرش (1393). پایش اجتماعی شبکه ذی‌نفعان در حکمرانی محلی منابع آب (منطقه مورد مطالعه: حوضه آبخیز رزین، شهرستان کرمانشاه). مرتع و آبخیزداری، نشریه منابع طبیعی ایران. 68 (2): 305-287.
طباطبایی، مصطفی (1401). بررسی چالش‌ها و سیاست‌های راهبردی حکمرانی خوب منابع آب. سومین کنفرانس اقتصاد آب. (88-79)
قربانیان، محمد. فصیحی، مهدی و لیاقت، عبدالمجید (1398). بانکداری اجتماعی آب، بازتعریف رژیم‌های حکمرانی آب. نشریه تحقیقات منابع آب ایران، شماره4 (437-425).

مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (1396). بررسی بحران آب و پیامدهای آن در کشور، دفتر مطالعات زیربنایی.

میرنظامی، جلال‌الدین. باقری، علی (1396). ارزیابی سیستم حکمرانی آب در فرایند حفاظت از منابع آب زیرزمینی ایران. نشریه علمی-پژوهشی تحقیقات منابع آب ایران. 13 (2):55-32.

در اینجا منابع به فارسی آورده شده است:
علی‌پور، ا.، داوری، ک.، و وحدانی، م.ج. (1397). "یک پروژه موفق پایلوت در مدیریت مشارکتی منابع آب زیرزمینی در نیشابور". سومین کنگره ایرانی مهندسی و مدیریت آب و خاک.
فاضلی، م.، و فتاحی، س. (1397). "علوم اجتماعی و آب: برنامه‌ای مغفول". پژوهشکده بین‌المللی مدیریت منابع آب ایران (21):5-7.
مدنی، ک.، و دینار، ا. (2012a). "نهادهای تعاونی برای مدیریت پایدار منابع مشترک: کاربرد در منابع آب زیرزمینی". پژوهش‌های منابع آب، 48، 9، 1–30.
مدنی، ک.، و دینار، ا. (2012b). "نهادهای غیرتعاونی برای مدیریت پایدار منابع مشترک: کاربرد در منابع آب زیرزمینی". اقتصاد بوم‌شناختی، 74، 34–45.