توسعه پایدار، اهداف و کارکردها

نوع مقاله : مقاله

نویسنده

کارشناس ارشد محیط زیست

چکیده

متعادل ساختن نیاز به توسعه و رشد در مقابل نیاز به طبیعت و محیط زیست ضمن اینکه نیازهای نسل کنونی بدون در خطر قرار گرفتن نیازها و آرزوهای نسل‌های آینده، برآورده شود را توسعه پایدار می‌نامند. توسعه‌ای که تضمین دهد استفاده از منابع و محیط زیست در زمان کنونی هیچ آسیبی به دورنمای استفاده‌ی نسل آینده وارد نمی‌سازد. این لغت به معنای دستیابی به توسعه اقتصادی و اجتماعی در مسیری است که منابع طبیعی یک کشور را تهی نکند به گونه‌ای که در بلندمدت منابع نگهداری شوند، محیط زیست محافظت شود و تندرستی و رفاه انسان‌ها تضمین گردد.
بر اساس نظریه‌ای که در برنامۀ محیطی سازمان ملل متحد تدوین و ارائه گردیده است، مفهوم توسعۀ پایدار دربرگیرنده جنبه‌های زیر می‌باشد:
 
کمک به تهی‌دستان، زیرا برای آن‌ها راهی جز تخریب محیط زیست باقی نمی‌ماند
توجه به تفکر خودی در قالب محدودیت‌های منابع طبیعی
توجه به تاثیرگذار بودن توسعه با به کارگیری ویژگی‌های اقتصادی و غیرسنتی
در نظر گرفتن موضوعات مهم فناوری، بهداشت و مسکن مناسب برای همه اقشار
درک واقعیتی مبنی بر نیاز به انگیزة مردم محوری
 
توسعه پایدار رویکردی جهت تامین نیازهای اساسی، بهبود سطح زندگی، اداره بهتر اکوسیستم‌ها و آینده امن دارد؛ پایداری در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، زیست‌محیطی، کالبدی و ... مستلزم به کارگیری سیستم مدیریتی کارآمد با قدرت کافی برای رسیدن به اهداف ذکر شده است. با تغییر یافتن اصطلاح توسعه از کلاسیک به نوین، توسعه پایدار و از جمله آن مسائل زیست محیطی تبدیل به ارکان اصلی توسعه گردیده که در این بین روند رو به رشد آگاهی مردم جامعه نسبت به مهم بودن مسائل زیست محیطی در قالب توسعه پایدار در جهان دارای ضریب اهمیت بالایی می‌باشد. رعایت اصول توسعه پایدار و حفظ تنوع زیستی و یا به عبارتی حفظ طبیعت وگسترش فرهنگ آن، معیار‌های اساسی و مهم برای ارزیابی رشد جوامع می‌باشند. مؤثرترین گام در جهت حفظ محیط زیست، ارزیابی رفتار و عملکرد مردم در رسیدن به اصول اولیه زندگی پایدار می‌باشد. مردم باید رفتار خود را در برخورد با محیط زیست طوری ارزیابی کنند تا به منش ثابت واصول همزیستی با طبیعت دست یابند بنابراین برای دست یافتن به توسعه‌ای پایدار یعنی توسعه‌ای با حفظ ارزش‌های زیست محیطی، تغییر در فرهنگ زیستی آموزش محیط زیست می تواند تأثیر قابل ملاحظه‌ای در تقویت فرهنگ زیست محیطی و رسیدن به اهداف توسعه پایدار را دارا باشد بنابراین برای دست‌یافتن به توسعه‌ای پایدار یعنی توسعه‌ای با حفظ ارزش‌های زیست محیطی، باید به تغییر در فرهنگ زیستی جوامع پرداخت تا مردم تشکیل دهنده جوامع، منش خود را با پایداری و پویائی طبیعت مورد مطابقت قرار دهند.