ORIGINAL_ARTICLE
اکوتوریسم پرنده نگری و اثرات آن در حفاظت از محیط زیست
اگر بخواهیم هدف از توسعه طبیعتگردی را بهصورت ساده بیان کنیم باید گفت که در طبیعتگردی روی دو مؤلفه توجه ویژه میشود؛ یکی اقتصاد جامعه محلی و میزبان و دیگری حفظ محیطزیست. با توجه به شرایطی که گردشگری انبوه برای محیطزیست و جامعه محلی به وجود میآورد. حساسیت در مورد اینگونه از گردشگری نیز زیاد شده که به گفته کارشناسان گردشگری نیز این موارد نیاز هستند؛ چراکه زیرساختهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی و حتی مدیریت محلی را تحت تأثیر قرار داده و مشکلات زیستمحیطی نیز ایجاد میکند. در چنین شرایطی، طبیعتگردی و پرندهنگری بهعنوان یکی از زیرمجموعههای طبیعتگردی راهی برای اصلاح گردشگری انبوه معرفی میشود؛ راهکاری که هم به بهرهگیری اقتصادی مردم محلی از بوم یک منطقه میانجامد و هم از آنها نگهبانانی برای این بوم میسازد.
https://ecosphersj.ut.ac.ir/article_64338_4620d2ec8b5581f7a2643c22ce666702.pdf
2017-12-22
1
7
صیاد
شیخی ئیلانلو
sayyad.sheykhi@ut.ac.ir
1
گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
ضیایی، محمود و ترابیان، پونه، ) 1389 (، سنجش سطح قابل قبول اثرات منفی اجتماعی گردشگران بر جوامع محلی در
1
ایران مورد مطالعه سکونتگاه های روستایی حوزه تالاب پریشان، فصلنامه علمی-پژوهشی انجمن جغرافیای ایران، سال هشتم، شماره
2
27 ، صفحات 205 - 225 .
3
محمدی، سعید.، زابلی، محمد و مصطفوی، مهدی، ) 1387 (، توجه ویزه به تالابها و گردشگری، اولین کنفرانس بین المللی
4
بحران آب، دانشگاه زابل.
5
Steven, R., Pickering, C. and Castley, J.G., 2011. A review of the impacts of nature based recreation on
6
birds. Journal of environmental management, 92(10), pp.2287-2294.
7
Steven, R. and Castley, J.G., 2013. Tourism as a threat to critically endangered and endangered birds:
8
global patterns and trends in conservation hotspots. Biodiversity and conservation, 22(4), pp.1063-1082.
9
Sekercioglu, C.H., 2002. Impacts of birdwatching on human and avian communities. Environmental
10
conservation, 29(3), pp.282-289.
11
ORIGINAL_ARTICLE
رابطه دوسویه تنوع زیستی و طبیعت گردی
تنوع زیستی شبکهای از همه موجودات زنده، اعم از گیاهی و جانوری است، که این مفهوم در حقیقت به تنوع حیات بر روی زمین و الگوهای طبیعی آن برمیگردد. که امروزه در سه سطح ژن، گونه و اکوسیستم مطرح میگردد، ولی در سطح گونه شناخته شده تر بوده و کاربرد بیشتری دارد. متأسفانه در قرن اخیر تنوع زیستی در دنیا با نرخ بالایی در حال کاهش بوده و بسیاری از گونهها در خطر انقراض قرارگرفته و تعداد زیادی نیز در قرن اخیر منقرض شده اند. یکی از راههای حفاظت از تنوع زیستی تعیین معیشتهای جایگزین برای استخراج و مصرف منابع توسط جوامع بومی است. تاکنون روشهای متعددی در جهت بهبود وضعیت معیشتی جوامع بومی و همگام کردن آ نها با اولویتهای حفاظتی صورت گرفته است، که طبیعتگردی و توسعه آن در حال حاضر به عنوان یکی از کاربردیترین روشها در این زمینه محسوب میشوند.
https://ecosphersj.ut.ac.ir/article_64730_d61251f0ebc4c11a783352171fd43fac.pdf
2017-12-22
8
13
الهه
کوپایی
1
دانشجوی کارشناسی محیط زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
مجنونیان،ه. 1377 . راهنمای آماده سازی پارکهای ملی و مناطق حفاظت شده برای توریسم )از برنامه زیست محیطی
1
ملل متحد، سازمان خوارو بار جهانی، اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت( – انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست.
2
زرقی، ح.، حسینی، س.م.، اجنهادی، ح.، فریدون، م. 1388 . اثر اکوتوریسم بر تنوع زیستی گونه های گیاهی در پارک
3
ملی تندوره. زیست شناسی، دوره 4، شماره 3، 47 - 54 .
4
حسینی، م.، اگاه، ه. مبارکی، ا. ۱۳۹۵. تاثیرات منفی اکوتوریسم دریایی بر تنوع زیستی آبزیانزیستی آبزیان، هجدهمین
5
همایش صنایع دریایی، جزیره کیش، انجمن مهندسی دریایی ایران
6
ORIGINAL_ARTICLE
طبیعت گردی مدیریت نشده و تأثیرات منفی بر محیط زیست
طبیعتگردی یک راه حل اقتصادی مهم برای استفاده پایدار از مناطق حفاظتشده است و در سراسر جهان، بهویژه در کشورهای درحالتوسعه، همچنان در حال رشد است با این وجود مدیریت نادرست فعالیتهای گردشگری میتواند باعث تخریب طبیعت در مناطق حفاظتشده بشود. استانهای شمالی کشور مانند گیلان و مازندران به دلیل داشتن مناظر بکر و طبیعی مستعد گسترش طبیعتگردی در ایران هستند. بهعنوان مثال احداث خانههای دوم در نواحی روستایی این مناطق در سالهای اخیر گسترش بیسابقهای داشتهاند که اثرات نامطلوبی بر محیطزیست جنگلی و کوهستانی این مناطق بهویژه در آلودگی آبهای شیرین برجای گذاشته است. گردشگری متعارف کنترل نشده تهدیدات بالقوهای را برای بسیاری از مناطق طبیعی (ازجمله تالابها، منابع آب، هوا و جوامع روستایی) در سراسر جهان به وجود میآورد. محافظان و محققان زیستمحیطی باید به تأثیرات بالقوه صنعت گردشگری بپردازند و همچنین در یافتن جایگزینهای مناسب تفریحی با کیفیت بالا و کمترین اثرات در مناطق حفاظتشده به مدیران مربوطه کمک نمایند.
https://ecosphersj.ut.ac.ir/article_64731_cb9bea4fa8480df8718ffdfbcc2965d3.pdf
2017-12-22
14
23
شیرین
کریمی
1
کارشناسی ارشد محیطزیست
LEAD_AUTHOR
Aragona, M., & Setz, E. F.Z. (2001). Diet of maned wolf, Chrysocyon brachyurus (Mammalia: Canidae), during wet and
1
dry season
2
at Ibitipoca state park, Brazil. Journal of Zoology, 254, 131–136.
3
Aref, F. (2010). Residents’ attitudes towards tourism impacts: A case study of Shiraz, Iran. Tourism Analysis, 15(2), 253-
4
BACON, P.R. (1987), Use of wetlands for tourism in the insular Caribbean, Annals of Tourism Research, 14, 104117.
5
Cowlishaw, G., & Dunbar, R. (2000). Primate conservation biology. Chicago: The University of Chicago Press.
6
Davenport, L., Brockelman, W. Y., Wright, P. C., Ruf, K., & Del Valle, F. B.R. (2002).Ferramentas de ecoturismo para
7
Parques. In J. Terborgh, C. van Schaik, L. Davenport, & M. Rao (Eds.), Tornando parques eficientes: Estrate´gias para a
8
conservac- ~ao da natureza nos tro´picos. Curitiba: Editora UFPR.
9
Hartshorn, G. S. (1995). Ecological basis for sustainable development in tropical forests. Annual Review of Ecology &
10
Systematics, 26, 155–175.
11
Issacs, J. C. (2000). The limited potencial of ecotourism to contribute to wildlife conservation. Wildlife Society Bulletin,
12
28, 61–69.
13
IUCN (2005). Benefits beyond boundaries. Proceedings of the Vth World Park Congress. IUCN, Gland, Switzerland and
14
Cambridge, UK.
15
Kim, K. (2002). The effects of tourism impacts upon quality of life residents in the community. Virginia Polytechnic Institute
16
and State University, Blacksburg, Virginia
17
Mann, S. L., Steildl, R. J., & Dalton, V. M. (2002). Effects of cave tours on breeding Myotis velifer. Journal of Wildlife
18
Management, 66, 618–624.
19
ORIGINAL_ARTICLE
اثرات گردشگری و فعالیت های تفریحی بر پارک های محلی و مناطق حفاظ شده
اثرات گردشگری بر روی محیطزیست میتواند بهطور سودمندی در سه گروه اصلی موردتوجه قرار گیرد: - آنهایی که با حملونقل و سفر در ارتباط هستند.- آنهایی که با محل اقامت و اسکان در ارتباط هستند.- آنهایی که در رابطه با فعالیتهای تفریحی هستند.فینفسه اثرات فیزیکی و زیستشناختی مهم بر روی محیطزیست در هر کدام از گروههای جدول 1 تا ۳ خلاصه شدهاند. علاوه بر این اثرات ابتدایی میزان بالایی از اثرات ثانویه نیز میتواند در اثر گردشگری در طبیعت اتفاق بیفتد. بهعنوان یک مثال بارز، مناطق حفاظتشده بسیاری توسط جادههایی که برای دسترسی خدماتی مانند آتشنشانی، جمعآوری زبالهها، تهیه هیزم و غیره احداث شده و یا با جادههایی که قدمت آنها به قبل از تشکیل منطقه حفاظتشده برمیگردد، تکهتکه شدهاند. این راهها حتی اگر بهطور رسمی برای عموم در دسترس نباشند، برای وسایل نقلیه و افراد دسترسی ایجاد میکنند. چنین دسترسی کنترل نشدهای خصوصاً در مناطق دور افتاده که معمولاً جنگلبانان بسیار کمی برای نظارت مناسب دارد قابل توجه هستند. استفاده مداوم از این جادهها توسط وسایل نقلیه باعث فرسایش و فشردگی خاک میشود، که از روییدن مجدد گیاهان جلوگیری کرده و بیماریهای قارچی و احتمال ایجاد حریق را افزایش میدهد. در برخی موارد نیز فرسایش بهعنوان تهدیدی کنترل نشده در نتیجه تردد وسایل نقلیه میتواند منجر به غیر قابل عبور شدن جادهها برای وسایل نقلیه امدادی شود. بهطوریکه بهعنوانمثال جادهها دیگر برای دسترسی آتشنشانی قابل استفاده نخواهند بود.
https://ecosphersj.ut.ac.ir/article_64732_9e6d9caa833d1ba46b96c2ec66531fdf.pdf
2017-12-22
24
31
هلیا
خاتمی
1
دانشجوی کارشناسی محیط زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
منابع:
1
Buckley, R. and Pannell, J., 1990. Environmental impacts of tourism and recreation in national parks and conservation
2
reserves. Journal of Tourism Studies, 1(1), pp.24-32.
3
Hamilt.onSmith,
4
E. (1987). «Karst Kreaturs»; the fauna of the Australia karat. Australian Ranger Bulletin, 4 (3), 910.
5
HUitable, D. (1987) The environmental impact of firewood collection for campfires, and appropriate management
6
strategies. Salisbury: South Australian College of Advanced Education.
7
Gillen, J.S. (1989). Coongie Lakes study: Visitor studies - full report. Report t.o South Australian Department of
8
Environment and Planning, Adelaide.
9
Jacob, G.R. and Schreyer, R. (1980). Conflict in outdoor recreation: a theoretical perspective. Journal of Leisure
10
Research, 12, 368380.
11
Jacob, G.R. and Schreyer, R. (1980). Conflict in outdoor recreation: a theoretical perspective. Journal of Leisure
12
Research, 12, 368380.
13
ORIGINAL_ARTICLE
طبیعت گردی و اقتصاد
لغت Eco Tourism که فرهنگستان لغات با کمک سازمان میراث فرهنگی کشور آن را معادل طبیعتگردی معنا کرده است، از نظر ریشه لغوی از دو جزء Eco و Tourism ساختهشده است که پیشوند eco برگرفته از ریشهای یونانی به معنی آمیزهای از مفاهیم محیطزیست و زیستگاه و tourism به معنای گردشگری است؛ این مفهوم بیش از هر چیز طبیعت را تداعی میکند. در فارسی کلمه بوم را معادل eco قرار دادهاند و بهنوعی به Eco Tourism ، بوم گردی نیز میگویند. (بوم = سرزمین و زیستگاه). موفقیت یا شکست طبیعتگردی در طول زمان متفاوت بوده است. در برخی موارد، درآمد اقتصادی حاصله از آن در کوتاهمدت، در نهایت سبب تخریب محیطزیست به مرور زمان شده است.
https://ecosphersj.ut.ac.ir/article_64733_6c11f56328ac760a81d3f8f480d08a68.pdf
2017-12-22
32
38
عباس
آبرون
1
دانشجوی کارشناسی محیط زیست دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
عینالی, جمشد, جعفری, غلامحسن, تبیره, اسماعیل. ) 1393 (. ›ارزیابی نقش اکوتوریسم در توسعه ی مناطق روستایی )مطالعه ی
1
موردی: دهستان اورامان تخت-شهرستان سروآباد(‹, مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری, 3) 211-191 .pp ,)9 .
2
نقش اکوتوریسم در جذب گردشگران و فرصتهای شغلی جهت توسعه روستای )مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان پیرانشهر(،
3
1391 . دومین همایش ملی راهکارهای توسعه اقتصادی با محوریت برنامه ریزی منطقه ای، سنندج، دانشگاه آزاد اسامی واحد
4
سنندج.
5
ORIGINAL_ARTICLE
تالاب سولدوز، فرصتی ارزشمند برای توسعه اکوتوریسم در شمال غرب کشور
تالاب سولدوز یکی از مهمترین تالاب های شمال غرب کشور می باشد که به دلیل دارا بودن فون غنی از پرندگان زادآور و زمستان گذران و همچنین داشتن چشم اندازهای زیبا گردشگران و طبیعت گردان زیادی را در طول سال به خود جلب می نماید. این تالاب از تالاب های دایمی در شمال غرب کشور بوده و به خاطر بستر زیستگاهی مناسب و دور بودن از جاده های ارتباطی دارای پوشش گیاهی مناسب و امنیت پایدارتری نسبت به دیگر تالاب ها می باشد. توسعه های زیرساختی برای پرنده نگری و حفاظت از این تالاب در کنار تالاب های مجاور موجب شده است در منطقه مذکور زیستگاهی مکمل برای گونه های حیات وحش بوجود آید.
https://ecosphersj.ut.ac.ir/article_64734_f70de749b0925a69d3fae525b458f704.pdf
2017-12-22
38
43
مهسا
صمدی
1
انجمن همیاران طبیعت آذربایجان
LEAD_AUTHOR
شیخی ئیلانلو ص، یوسفی م. 1391 . تالاب های شهرستان نقده مکملی برای حفظ تنوع جامعه پرندگان دریاچه ارومیه، مطالعه
1
موردی: تالاب سلدوز و آق قلعه. کنفرانس بین المللی دریاچه ارومیه )چالش ها و راهکارها(، ارومیه، 18 الی 20 آذر 1391 .
2
عذار، عزیز.، قیاسی، مهدی و رضایی چیانه، اسماعیل ) « )1393 بررسی فلورستیک و شکل زیستی گونه های گیاهی تالاب سولدوز در
3
شهرستان نقده )سولدوز( در استان آذربایجان غربی ». سومین همایش ملی تنوع زیستی و تاثیر آن بر کشاورزی و محیط زیست. ارومیه.
4
ORIGINAL_ARTICLE
افق های نوین طبیعت گردی و کشاورزی در ایران
وجود چشم انداز های و سنت های متنوع در زمینه کشت و برداشت محصولات مختلف کشاورزی پتانسبل بسیار خوبی را در این زمینه برای کشور فراهم نموده است. سنت ها و فرهنگ هایی که در نوع خود منحصر به فرد یوده و دارای جذابیت خاصی برای گردشگران هستند. به گونه ای که با داشتن دانش مدیریتی مناسب در جهت رشد و تعالی اکوتوریسم در بخش کشاورزی گام های بزرگی را برداشت
https://ecosphersj.ut.ac.ir/article_64735_c1f7caf24a4527920662edc1e51f1568.pdf
2017-12-22
44
49
مهدی
بابایی
1
کارشناسی ارشد مهندسی علوم باغبانی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
Owaygen, M., The Impact of Ecotourism on Farming Systems and Rural Agricultural Development A Case
1
Study from Northern Lebanon.
2
رضوانی, محمد رضا, نجارزاده, محمد, ترابی, ذبیح الله. ) 1395 (. ›چال شها و مباحث توسعه گردشگری کشاورزی مور د مطالعه:
3
مناطق روستایی شاهرود‹, مطالعات مدیریت گردشگری 11 ) 84-61 .pp ,)36 .
4
ORIGINAL_ARTICLE
نقش طبیعت گردی در آشنایی با جامعه و فرهنگ عشایری در ایران
اکوتوریسم یا طبیعتگردی، یکی از شاخههای صنعت جهانگردی است که توسعه آن در چارچوب حفاظت محیطزیست و کاهش اثرات مخربی که میتواند به دنبال داشته باشد، زمینه مناسبی را برای آشنایی طبیعتگردها با نمودهای فرهنگی و ارزشهای بومی ایران زمین در مناطق مختلف فراهم میکند. ایران مقصد جذابی برای بسیاری از ا طبیعتگردهای خارجی است که علاقه به سیر و سیاحت در طبیعت و تماشای مظاهر بکر و دیدنی آن دارند. تنوع طبیعی ایران میتواند این زمینه را فراهم کند که طبیعتگردها ضمن آشنایی با طبیعت بکر و دستنخورده این مرز و بوم، با فرهنگ اقوام و آداب و رسوم کهن ایران از طریق جامعه عشایری آشنا شوند.
https://ecosphersj.ut.ac.ir/article_64736_fd5046067ed63511d7a1c81a533b988d.pdf
2017-12-22
50
59
ندا
بهبودی
1
دانشجوی کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
روستاها مبنای توسعه طبیعت گردی در ایران
امروزه صنعت گردشگری بطور اعم و گردشگری روستایی بطور اخص یکی از شاخصهای عمده ی اقتصاد ملی و بین المللی به حساب میآید. بنابراین گسترش این صنعت از جمله اولویتهای برنامههای توسعه در کشورهای در حال توسعه میباشد و هدف آنها همانا کمک به جوامع محلی برای پیشبرد فعالیتها و اهداف توسعه میباشد. بنابراین اولویت را به نیازمندیها و ظرفیتهای مردم محلی میدهد. روستاها و ساکنین آن از دو جهت با صنعت گردشگری در ارتباط هستند. یکی اینکه محیط روستایی به عنوان فضاها و مکان ییلاقی محل مناسبی برای گذران اوقات فراغت گردشگران به شمار میآید و دیگر اینکه تولیدات آنها اعم از مواد خوراکی و صنایع دستی به گردشگران عرضه شده و از این طریق به اقتصاد معیشتی آنها کمک میکند.
https://ecosphersj.ut.ac.ir/article_64737_d005cf2666cf2d300e89e327809c3737.pdf
2017-12-22
60
65
منیره
جوانمردی
1
دانشجوی کارشناسی ارشد محیط زیست دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
- افتخاری، رکن الدین، قادری، اسماعیل، تابستان ) 1381 (: نقش گردشگری روستایی در توسعه روستایی، فصلنامه مدرس، دوره 6،
1
شماره 2، دانشگاه تربیت مدرس.
2
- دهستانی بهبود ) 1383 ( برنامه ریزی کالبدی گردشگری پایان نامه کارشناسی ارشد تربیت مدرس .
3
- رجبی، سپیده ، ) 1390 ( نقش گردشگری در توسعه ی پایدار روستایی مطالعه ی موردی: ) شهرستان خشکبیجار(.
4
-Oppermann،M،(1996):Rural Tourism in southern Germany ،annals of Tourism research، vol ،23 Num 1،
5
Pergamon Peess ،USA.
6
-Dot ، (1994):National Rural Tourism strategy، Commonwealth Department of Tourism، Canberra.
7
ORIGINAL_ARTICLE
طبیعت گردی و تاثیر آن بر گونههای در خطر انقراض گیاهی
معضل فقر و بالا بودن آمار بیکاری در سراسر دنیا بهعنوان یک چالش جدی تلقی میشود، ایران نیز بهعنوان یک کشور درحالتوسعه همواره با این معضل دستبهگریبان بوده است، بخصوص این مهم در میان جوامع روستایی نمود بیشتری دارد. فقر و عدم وجود شغل در روستاها، تمرکز امکانات و خدمات در شهر، سبب ایجاد جذابیت در مناطق شهری شده و سودای مهاجرت را در ذهن روستاییان و ازجمله جوانان تداعی میکند.
https://ecosphersj.ut.ac.ir/article_64738_fd5e3513818e781e262f5ca5c8498a25.pdf
2017-12-22
66
71
تهمینه
غقاری
1
کارشناسی ارشد محیط زیست دانشگاه تهران
LEAD_AUTHOR
Burgman, M., Keith, D., Hopper, S.D., Widyatmoko, D., Drill, C., 2007. Threat syndromes and conservation
1
of the Australian flora. Biol. Conserv. 134, 73e82.
2
Ballantyne, M., Pickering, C., 2013. Tourism and recreation: a common threat to IUCN red-listed vascular
3
plants in Europe. Biodivers. Conserv. 22, 1e18.
4
Ballantyne, M., Gudes, O., Pickering, C.M., 2014. Visitor trails are an important cause of fragmentation in
5
endangered urban forests. Landsc. Urban Plan. 130,
6
Newsome, D., Moore, S.A., Dowling, R.K., 2013. Natural Area Tourism: Ecology, Impacts, and Management,
7
second ed. Channel View Publications, Bristol, UK.
8
Evans, M.C., Watson, J.E.M., Fuller, R.A., Venter, O., Bennett, S.C., Marsack, P.R., Possingham, H.P.,
9
2011. The spatial distribution of threats to species in Australia. Bioscience 61, 281e289
10